Kina ograničava izvoz ključnih tehnologija za EV baterije i zateže konce globalne tržišne dominacije

Ministarstvo trgovine Kine objavilo je da će za transfer niza tehnologija, uključujući one koje se koriste za preradu litijuma i proizvodnju katoda za litijum-gvožđe-fosfatne (LFP) baterije, biti potreban poseban državni izvozno-uvozni sertifikat. To uključuje sve oblike prenosa – trgovinu, investicije i tehnološku saradnju.

Ovaj potez dolazi samo tri meseca nakon što je Peking uveo slična ograničenja na izvoz retkih zemalja i njihovih magneta – ključnih komponenti za EV, potrošačku elektroniku i vojnu industriju.

Pokušaj kontrole tehnološkog znanja

Nove kontrole, prema rečima analitičarke Liz Li iz Counterpoint Researcha koje prenosi CNN, signaliziraju prelazak sa kontrole nad sirovinama ka kontroli nad samom tehnologijom – odnosno, intelektualnom svojinom (IP). Kako kaže, ovo bi moglo ubrzati napore SAD, EU i drugih da lokalizuju lanac snabdevanja, posebno u preradi metala i proizvodnji ključnih komponenti.

Dominacija u brojevima

Kineski proizvođači baterija, među kojima prednjače CATL i BYD, drže oko 67% svetskog tržišta, prema podacima SNE Researcha. Kina takođe ima 94% proizvodnih kapaciteta za LFP baterije i kontroliše 70% globalne prerade litijuma, navodi britanska analitička kuća Fastmarkets.

Uprkos nižoj energetskoj gustini u poređenju sa baterijama koje koriste nikl, mangan i kobalt, LFP baterije su postale popularne zbog niže cene i veće sigurnosti – posebno u pristupačnijim EV modelima.

Uticaj na kineske i strane proizvođače

Za sada, efekti ograničenja su nejasni. Analitičari veruju da će se ograničenja odnositi pretežno na procese proizvodnje katoda i prerade litijuma, a ne na samu montažu baterijskih ćelija i modula.

To znači da proizvodne lokacije CATL-a u Nemačkoj i Mađarskoj, koje se bave sklapanjem ćelija, neće odmah biti pogođene. Slično važi i za BYD, koji u inostranstvu sklapa baterijske module, ali ne i same ćelije.

Međutim, dugoročno, sve kineske kompanije koje žele da prošire ili prenesu tehnologije u inostranstvo – poput Gotionove najavljene fabrike u Ilinoisu, ili Fordove saradnje sa CATL-om – moraće da računaju na nove birokratske prepreke i potencijalna kašnjenja.

Tehnološka trka se ubrzava

Kina ne samo da dominira postojećom tehnologijom, već i pomera granice: BYD je ove godine predstavio “Super E-platformu” koja omogućava domet od 400 km uz samo pet minuta punjenja – brže čak i od Teslinih Supercharger stanica. Ubrzo zatim, CATL je najavio još moćniju verziju LFP baterije sa dometom od 500 km za isti vremenski okvir.

Potez Pekinga nije samo odgovor na geopolitičke tenzije, već i pokušaj da dugoročno očuva tehnološku prednost u jednom od najbrže rastućih sektora globalne ekonomije. Iako trenutno ne ugrožava rad postojećih fabrika van Kine, ova odluka bi mogla znatno usporiti globalne planove širenja kineskih giganata – i dodatno motivisati Zapad da smanji svoju zavisnost od kineske tehnologije i sirovina.