Napokon znamo šta stvara statički elektricitet nakon hiljadu godina

Nakon toliko vremena, naučnici su konačno otkrili šta stvara statički elektricitet. Još 600. godine pre nove ere, grčki filozof Tales iz Mileta primetio je da trljanje krzna o ćilibar dovodi do privlačenja prašine, a to smo kasnije nazvali statičkim elektricitetom. Iako smo ga često iskusili kao pucketanje kose prilikom češljanja ili kada balon prijanja uz plafon nakon trljanja o glavu, mehanizam iza ovog fenomena ostao je misterija vekovima.

Sada su istraživači konačno pronašli odgovor: početak i kraj pokreta klizanja između dva materijala doživljavaju različite sile, što rezultira razlikom u električnom naboju između prednjeg i zadnjeg dela, a što proizvodi statički elektricitet.

Statički eletricitet zna da onesposobi osetljivu elektroniku i portove na računarima

Tim naučnika sa Univerziteta Northwestern, predvođen Lorensom Marksom, objasnio je da različite deformacije na prednjem i zadnjem delu klizećeg objekta dovode do pojave električne struje. Godine 2019., Marks i njegove kolege otkrili su da trljanje dva materijala deformiše mikroskopske izbočine na njihovim površinama, stvarajući napon. U novom istraživanju, oni su razvili model koji izračunava generisanu električnu struju, a rezultati su se poklapali sa eksperimentalnim podacima.

Ključni koncept je elastični smicaj—sposobnost materijala da izdrži naprezanje klizanja. Kada se izolacioni materijali trljaju, elastična naprezanja na prednjem delu objekta razlikuju se od onih na zadnjem, što dovodi do različitih naboja i polarizacije. Ovo rezultira strujom između dva dela sa različitim nabojima.

Shutterstock

Iako ovaj model ne objašnjava sve aspekte triboelektriciteta, rešava glavni deo problema. Dalja istraživanja će pomoći u razumevanju finijih detalja, što bi moglo dovesti do mogućnosti kontrolisanja ovog efekta.

Razumevanje statičkog elektriciteta ima značajne praktične primene. Njegovo nakupljanje može izazvati probleme u proizvodnji, uticati na rad vetroturbina i čak izazvati požare zbog varnica. Takođe, elektrostatičke sile su možda bile ključne u formiranju planeta poput Zemlje, vezujući prve čestice prašine pre nekoliko milijardi godina, piše Science Alert.

“Statički elektricitet utiče na život na jednostavne i duboke načine”, ističe Marks. “Neverovatno je koliko našeg života dotiče statički elektricitet i koliko univerzum zavisi od njega.”