Aleksandar Božović
Prema istraživanju objavljenom u časopisu Nature Genetics, preci svih savremenih ljudi odvojili su se od nepoznate populacije pre 1,5 miliona godina, a zatim su se ponovo povezali sa njom pre 300.000 godina. Ova misteriozna populacija ostavila je 20% genetskog materijala u današnjoj ljudskoj DNK i mogla je da igra ključnu ulogu u razvoju ljudskog mozga.
„Činjenica da možemo rekonstruisati događaje od pre stotina hiljada ili miliona godina samo analizirajući današnju DNK je neverovatna,“ izjavio je Ailvin Skali, genetičar sa Univerziteta u Kembridžu i koautor studije.
Korišćenjem novog modela analize genoma nazvanog “cobraa”, naučnici su analizirali podatke iz 1000 Genomes Project i Human Genome Diversity Project. Otkrili su da su ljudski preci potekli iz dve glavne grupe: Populacije A i Populacije B, koje su se razdvojile pre 1,5 miliona godina.
Nakon razdvajanja, Populacija A doživela je genetsku krizu (usko grlo) usled naglog smanjenja broja jedinki, što je verovatno dovelo do gubitka genetske raznovrsnosti. Vremenom se Populacija A ponovo proširila, a iz nje su potekli neandertalci i denisovci.
Pre 300.000 godina, ove dve grupe su se ponovo spojile, a današnji ljudi nose 80% gena iz Populacije A i 20% iz Populacije B. Neki geni Populacije B, naročito oni povezani sa funkcijama mozga i obradom informacija, možda su igrali presudnu ulogu u ljudskoj evoluciji, objasnio je koautor studije Trevor Kazins, istraživač sa Univerziteta u Kembridžu.
Pitanje ko je tačno činio Populaciju A i B ostaje nejasno. Istraživači spekulišu da su to mogli biti pripadnici Homo erectusa ili Homo heidelbergensisa, koji su živeli u Africi i drugim delovima sveta tokom relevantnog perioda.
Naučnici često koriste termin „populacije duhova“ za grupe koje su se odvojile od glavne linije, ali su se kasnije ponovo ukrstile, prenoseći deo svog genetskog materijala.
„Ono što je zanimljivo kod ovog istraživanja jeste to što pokazuje da je ova ‘duboka struktura’ u afričkoj populaciji zajednička svim današnjim ljudima“, istakao je Džon Hoks, biološki antropolog sa Univerziteta Viskonsin-Medison, koji nije učestvovao u istraživanju.
Ipak, Hoks upozorava da je analiza zasnovana na podacima iz 1000 Genomes Project, koji ima nizak broj uzoraka afričkih populacija, što može ograničiti tačnost zaključaka.
Ovo istraživanje dodatno potvrđuje da je evolucija ljudi složenija nego što se ranije mislilo. Umesto urednih, jasno odvojenih linija, ljudska evolucija je bila ispunjena mešanjem i razmenom genetskog materijala, što je oblikovalo savremene ljude kakve poznajemo danas, piše Live Science.
