Aleksandar Božović
Naučnici su otkrili drevne tektonske ploče duboko ispod površine Zemlje na mestima gde prema sadašnjoj teoriji ne bi trebalo da postoje. Koristeći seizmografske tehnike i moćni superkompjuter Piz Daint u Luganu, Švajcarska, istraživači sa Kalifornijskog instituta za tehnologiju i ETH Ciriha razvili su novi model donjeg omotača Zemlje u visokoj rezoluciji.
Neočekivano otkriće
Model je otkrio ostatke potopljenih ploča kako ispod okeana, tako i unutar kontinenata, daleko od poznatih subdukcijskih zona. Jedan primer je oblast u zapadnom Pacifiku, gde prema dosadašnjim geološkim podacima ne postoji subdukcijska zona u skorijoj geološkoj istoriji. Ovi nalazi su objavljeni u časopisu Scientific Reports.
Andreas Fichtner, viši autor studije sa ETH Ciriha, uporedio je otkriće sa doktorom koji uz pomoć napredne tehnologije otkriva neočekivanu arteriju. “Slično je kao kada doktor otkrije arteriju u telu gde ne bi trebalo da postoji. Tako se osećamo u vezi sa ovim otkrićem.”
Istraživači nude dve moguće hipoteze o poreklu ovih tektonskih anomalija:
- Prastari silicijumski materijal: ostaci iz perioda formiranja Zemljinog omotača pre oko 4 milijarde godina, koji su preživeli uprkos konvektivnim pokretima unutar omotača.
- Zone bogate gvožđem: akumulacija stena bogatih gvožđem usled dugotrajnih konvektivnih procesa.
Međutim, zbog ograničenja indirektnih metoda posmatranja, ostaju brojna pitanja o materijalima koji utiču na brzinu seizmičkih talasa u ovim područjima. Naučnici se nadaju da će još precizniji modeli omogućiti bolje razumevanje materijalnih osobina koje izazivaju ove anomalije duboko ispod Zemljine površine. Otkriće tera geologe da preispitaju sadašnje teorije o sastavu i dinamici unutrašnjosti Zemlje, otvarajući vrata novim saznanjima o njenoj složenosti.
