Aleksandar Božović
U novembru 1974. godine čovečanstvo je prvi put svesno poslalo poruku u svemir, u pokušaju da uspostavi kontakt sa inteligentnim životom izvan Zemlje. Ova poruka, poznata kao Arecibo Message, predstavljala je skup pažljivo kodiranih binarnih podataka, svojevrsni kosmički pozdrav koji je emitovan iz Arecibo opservatorije u Portoriku.
Poruka je poslata u pravcu zvezdanog jata Messier 13 u sazvežđu Herkules, udaljenog oko 25.000 svetlosnih godina. Čak i ako bi neka civilizacija odgovorila, poruka bi putovala oko 50.000 godina, pa je cilj eksperimenta bio simboličan, da pokaže želju čovečanstva za povezivanjem i istraživanjem svemira.
Poruka čovečanstva u svemir
Poruku je osmislio astronom Frenk Drejk, poznat po čuvenoj „Drejkovoj jednačini“ koja procenjuje broj vanzemaljskih civilizacija u Mlečnom putu. Uz pomoć studenata sa Kornel univerziteta, kreirao je binarni kod od 1.679 bitova raspoređenih u mrežu od 73 reda i 23 kolone. Poruka je sadržala sedam delova koji opisuju osnovne podatke o čovečanstvu:
Prvi deo prikazuje brojeve od 1 do 10 u binarnom obliku, zatim sledi opis hemijskih elemenata koji čine DNK: vodonik, ugljenik, azot, kiseonik i fosfor. Treći deo prikazuje formule organskih molekula koji čine nukleotide DNK, a četvrti prikazuje dvostruku zavojnicu DNK sa oznakom broja baznih parova.
Peti deo prikazuje čoveka i prosečnu visinu od 175 cm, kao i tadašnju svetsku populaciju od oko 4,3 milijarde ljudi. Šesti deo predstavlja Sunčev sistem, sa pomerenom Zemljom kao mestom porekla poruke. Sedmi i poslednji deo prikazuje Arecibo teleskop, njegovu veličinu i oblik reflektujuće površine.
Značaj Arecibo teleskopa
Opservatorija Arecibo bila je tada najosetljiviji radio-teleskop na svetu, sa tanjirom prečnika 306 metara izgrađenim u prirodnom krateru. Teleskop je mogao da emituje signal snagom većom od ukupne proizvodnje svih elektrana na Zemlji u tom trenutku, što je omogućilo slanje poruke na udaljenosti nezamislive za tadašnje standarde.
Iako poruka nije bila zamišljena kao pokušaj realne komunikacije, već kao demonstracija ljudske tehnološke sposobnosti i simboličan čin, njeno značenje prevazilazi naučni eksperiment. Ona i dalje predstavlja simbol nade i želje čovečanstva da pronađe svoje mesto u svemiru.
Nasleđe i novi pokušaji
Nakon što je otkriveno više od 5.000 egzoplaneta, među kojima i potencijalno nastanjive, interesovanje za slične projekte se obnovilo. Godine 2018. održano je takmičenje za novu poruku, u kojoj su studenti iz Portorika predložili modernizovanu verziju usmerenu ka zvezdi Teegarden, udaljenoj samo 12,5 svetlosnih godina.
Nažalost, 2020. godine Arecibo opservatorija se urušila nakon oštećenja uzrokovanih uraganom Marija. Ipak, planovi postoje da lokacija bude pretvorena u obrazovni centar, čuvajući sećanje na naučni duh koji je pokrenuo čitav projekat, prenosi MSN.
Arecibo Message i danas ostaje svedočanstvo ljudske znatiželje, mašte i nade i večiti poziv upućen kosmosu: „Mi smo ovde.“
